Εφετείο: Απόφαση δικαίωση για τη Διαιτησία ΔΕΗ Αλουμίνιον

Του Χάρη Φλουδόπουλου
Το σίριαλ μεταξύ της ΔΕΗ και της Αλουμίνιον φτάνει σε χρονική διάρκεια τα 10 χρόνια, ωστόσο κάθε επεισόδιο έχει ένα κοινό γνώρισμα, το οποίο χαρακτηρίζει συνολικά τον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζεται στη χώρα μας το ενεργειακό πρόβλημα της βιομηχανίας συνολικά : κάθε φορά τα αρμόδια όργανα και δικαστήρια, είτε πρόκειται για την αρμόδια Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας, τα ελληνικά δικαστήρια και την ελληνική Επιτροπή Ανταγωνισμού, είτε πρόκειται για ευρωπαϊκά όργανα όπως η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή Ανταγωνισμού και το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο, δικαιώνουν τις θέσεις της ενεργοβόρου βιομηχανίας, που υποστηρίζουν ότι η ΔΕΗ χρεώνει υπέρογκα υψηλές τιμές που δε συμμορφώνονται με τις οδηγίες, τους νόμους και τους κανόνες που έχουν θεσπιστεί.
Το τελευταίο επεισόδιο εκτυλίχθηκε σε δύο επίπεδα: στις 9 Φεβρουαρίου το Γενικό Δικαστήριο της ΕΕ δικαίωσε επί της ουσίας την κρίση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ανταγωνισμού η οποία είχε αποφανθεί το Μάρτιο του 2015 ότι η τιμή που όρισε η Διαιτησία ΔΕΗ – Αλουμίνιον δε συνιστά κρατική ενίσχυση.
Ωστόσο ο Φεβρουάριος έφερε και μια άλλη εξέλιξη καθώς στις 18 του μήνα δημοσιεύτηκε η υπ’ αριθμόν 634/2016 απόφαση του Εφετείου Αθηνών, η οποία κλείνει οριστικά το θέμα της προσφυγής της ΔΕΗ κατά της τιμής της διαιτησίας αλλά και το θέμα των κρατικών ενισχύσεων, αφού δικαιώνει και επικυρώνει τον τρόπο που λειτούργησε το διαιτητικό δικαστήριο αλλά και την απόφαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Σε νέα δεδομένα το θέμα του κόστους ΔΕΗ και της τιμής της βιομηχανίας
Το κυριότερο σημείο της εν λόγω απόφασης αφορά στο κομμάτι του πραγματικού οριακού κόστους της ΔΕΗ, βάσει του οποίου τιμολογείται, σύμφωνα με τους κανόνες ορθής τιμολόγησης που έχουν θεσπιστεί, η βαριά ενεργοβόρος βιομηχανία. Σύμφωνα λοιπόν με την απόφαση του Εφετείου που δικαιώνει τη διαιτησία, η τιμή που ορίστηκε, δηλαδή τα 36,6 ευρώ η μεγαβατώρα, αποτελούσαν κατά την περίοδο που βγήκε η απόφαση ένα εύλογο κόστος, που περιλαμβάνει και κέρδος για τη ΔΕΗ. Με απλά λόγια η τιμή των 36,6 ευρώ δεν είναι ούτε παράνομη, ούτε συνιστά κρατική ενίσχυση, ούτε είναι κάτω από το οριακό κόστος της ΔΕΗ. Θυμίζουμε ότι με βάση το τελευταίο μνημόνιο η τιμολόγηση της βιομηχανίας θα πρέπει να γίνεται ακριβώς με αυτό το οριακό κόστος της εταιρείας.
Εδώ όμως έχουμε την εξής εξέλιξη καθοριστικής σημασίας για το μέλλον των σχέσεων ΔΕΗ – βιομηχανίας: το 2013 το πετρέλαιο βρισκόταν πάνω από τα 100 δολάρια, συμπαρασύροντας τα συνολικά κόστη παραγωγής της ΔΕΗ προς τα πάνω. Επίσης έκτοτε έχουν επέλθει σοβαρές ρυθμιστικές παρεμβάσεις για τη λειτουργία της χονδρεμπορικής αγοράς, βάσει των οποίων έχουν εξοικονομηθεί σημαντικά κόστη για τη ΔΕΗ. Επιπλέον έχουν μειωθεί σημαντικά τα λοιπά κόστη της ΔΕΗ. Εικάζεται εύλογα ότι από τις αλλαγές αυτές η  ΔΕΗ έχει εξοικονομήσει 1,2 δις ευρώ με τη κάθοδο των τιμών σε πετρέλαιο και φυσικό αέριο, γεγονός το οποίο αυτόματα σημαίνει ότι το κόστος της σήμερα βρίσκεται σε πολύ χαμηλότερα επίπεδα από το 2013, όταν αποφασίστηκε η τιμή της διαιτησίας. Σε αυτό το σημείο να σημειώσουμε ότι την ίδια άποψη έχει και η τωρινή ηγεσία της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας, που μόνο ως φιλική προς την αγορά ή εχθρική προς τη ΔΕΗ δεν μπορεί να χαρακτηριστεί. Έτσι πρόσφατα η ΡΑΕ επικαλούμενη τα μειωμένα κόστη της ΔΕΗ, ζήτησε με επιστολή της μείωση στα τιμολόγια των καταναλωτών.
Επί της ουσίας, όπως κρίνει η απόφαση του Εφετείου, τα 36,6 ευρώ αποτελούν το ανώτατο όριο, σύμφωνα με το οποίο μπορεί να τιμολογηθεί ένας βιομηχανικός καταναλωτής εντάσεως ενέργειας με τα χαρακτηριστικά της Αλουμίνιον.
Υπό το πρίσμα αυτό και μετά την απόφαση της δικαιοσύνης, αφενός η ΔΕΗ δεν μπορεί να ισχυρίζεται πλέον ότι η διαιτησία την υποχρέωνε να πωλεί επί ζημία και κάτω του κόστους στην Αλουμίνιον, αφετέρου η απόφαση λειτουργεί ως το οριστικό πράσινο φως για τη διοίκηση της ΔΕΗ να προχωρήσει σε ουσιαστικές διαπραγματεύσεις, με βάση τα νέα δεδομένα.

Ουσιαστικά το Εφετείο ανοίγει το δρόμο για την οριστική επίλυση μιας χρονίζουσας διελκυστίνδας, η οποία μπορεί, εφόσον η απόφαση γίνει σεβαστή στην ουσία και το πνεύμα της, να ανοίξει μια νέα σελίδα στις σχέσεις της ΔΕΗ με τη βαριά βιομηχανία.
Τα βασικά σημεία της απόφασης του Εφετείου
Ως προς το πραγματικό κόστος της ΔΕΗ, η απόφαση του Εφετείου επιβεβαιώνει ότι για τον καθορισμό της τιμής πρέπει να λαμβάνονται υπόψη οι βασικές αρχές τιμολόγησης ηλεκτρικής ενέργειας όπως ορίζονται από την απόφαση της ΡΑΕ. Θυμίζουμε ότι το διαιτητικό δικαστήριο είχε διαπιστώσει ότι η Οριακή Τιμή του Συστήματος αλλά και τα προτεινόμενα από τη ΔΕΗ τιμολόγια δεν αντικατοπτρίζουν το πραγματικό κόστος της ΔΕΗ. Επίσης, σύμφωνα με την απόφαση του Εφετείου η διαιτητική απόφαση στον υπολογισμό της τιμολόγησης έχει λάβει υπόψη το πραγματικό κόστος της ΔΕΗ, παρά το γεγονός ότι η εταιρεία δεν προσκόμισε τα στοιχεία του κόστους λιγνιτικών μονάδων που της ζητήθηκαν. Παράλληλα έκρινε ότι η τιμή καλύπτει τόσο το κόστος της ΔΕΗ όσο και ένα εύλογο κέρδος.
Ως προς την τιμή της διαιτησίας, η απόφαση του Εφετείου διαπιστώνει ότι το διαιτητικό δικαστήριο εφάρμοσε τις βασικές αρχές της ΡΑΕ που είχαν τύχει της έγκρισης της Ε.Ε. και με αυτόν τον υπολογισμό προέκυψε η τιμή της διαιτησίας.
Ως προς το θέμα της κρατικής ενίσχυσης η απόφαση του Εφετείου κρίνει ότι η απόφαση της Επιτροπής είναι δεσμευτική και άρα δεν υπάρχει κρατική ενίσχυση. Απαντώντας μάλιστα στην απαίτηση της ΔΕΗ να αποσταλεί προδικαστικό ερώτημα στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο, το Εφετείο απέρριψε το αίτημα σημειώνοντας ότι "δεν καταλείπεται καμία αμφιβολία στο Δικαστήριο ότι στην προκειμένη περίπτωση δεν υφίσταται ζήτημα παράνομης κρατικής ενίσχυσης".
Διαιτητές
Η απόφαση του Εφετείου τέλος, έρχεται να δικαιώσει και τους ανθρώπους που δέχθηκαν ανοίκειες επιθέσεις και υπόγειο πόλεμο για τη συμμετοχή τους ως διαιτητές και επιδιαιτητές στο διαιτητικό δικαστήριο που όπως προκύπτει από όλες τις αποφάσεις απλώς έφεραν σε πέρας με επιστημονική επάρκεια και αντικειμενικότητα το καθήκον που τους είχε ανατεθεί. Συγκεκριμένα το Εφετείο επιβεβαιώνει την κρίση της Ε.Ε. ότι "οι επιλεγέντες διαιτητές διέθεταν αναμφίβολα την κατάλληλη κατάρτιση και εξειδίκευση, το διαιτητικό δικαστήριο συγκροτήθηκε υπό την οργανωτική αιγίδα της ΡΑΕ εξασφαλίζοντας την ανεξαρτησία των διαιτητών".